Kinh nguyệt không đều, rong kinh và cách điều hoà kinh nguyệt

Kinh nguyệt là gì?

Khi bạn dậy thì, bạn từ một bé gái ngây thơ biến thành thiếu nữ. Đó là do buồng trứng bắt đầu hoạt động, bài tiết hoóc môn, tác động vào lớp lót bên trong niêm mạc tử cung (gọi là nội mạc) để chúng biến đổi theo kiểu trồi lên, sụp xuống. Sự biến đổi nội tiết này làm đứt mạch máu nơi đây khiến nội mạc tử cung không được nuôi dưỡng. Cơn co tử cung sẽ khiến nội mạc bong tróc và máu chảy ra ngoài lẫn những mảnh nội mạc.

Tại sao gọi là kinh nguyệt?

Kinh là máu và nguyệt là tháng. Bạn gái bình thường mỗi tháng có kinh một lần. Các nhà khoa học gọi từ lúc có kinh đến khi mãn kinh là "thời kỳ hoạt động sinh dục" của phụ nữ bởi có kinh là có thể có em bé và mãn kinh thì gần như hết trứng.

Tại sao phụ nữ lại có kinh?

Mỗi tháng ở buồng trứng có một nang trứng chín, lớp áo trong của nang sẽ tiết ra estrogen làm tái tạo và dầy nội mạc tử cung. Đến giữa chu kỳ, dưới ảnh hưởng của LH (Luteinizing Hormon) của tuyến yên, trứng thoát nang gọi là "rụng", vỏ trứng chuyển sang màu vàng gọi là hoàng thể. Hoàng thể tiết progesteron tiếp tay với estrogen để nội mạc dầy lên, ứ nước và tiết dịch chứa glycogen.

Nội mạc tử cung dầy lên nhằm đón trứng đã thụ tinh về làm tổ. Nếu trứng không được thụ tinh thì nó teo lại, tan ra, còn hai hoóc môn thấy hết việc bèn không làm gì nữa. Nồng độ 2 hoóc môn trong máu giảm hẳn sẽ làm các mạch máu nuôi nội mạc tử cung co lại. Lúc đầu, chúng co giãn nhịp nhàng, sau co nhanh hơn rồi thít chặt như ta buộc sợi chỉ rồi đứt và một lượng máu chảy ra, đọng dưới nội mạc. Mấy ngày sau nội mạc suy dinh dưỡng bắt đầu bị bong tróc từng phần, cơn co tử cung sẽ giúp đẩy máu ra ngoài tạo kinh nguyệt.

Vậy là máu kinh rất sạch?

Nói chính xác là vô trùng bởi nó là máu chảy trong lòng mạch ra. Đây là điều khiến các bạn gái yên tâm bởi lâu nay vẫn có người cho rằng máu kinh là "dơ dáy".

Tại sao máu kinh không đông?

Máu chảy ra rồi đọng dưới nội mạc tử cung. Ban đầu chúng đông lại, sau đó chừng một ngày, chất pasminogen trong máu sẽ làm tan cục máu đông, máu trở thành lỏng và chảy ra ngoài, vì thế bạn thấy máu kinh không đông.

Thế tại sao thỉnh thoảng vẫn có máu cục?

Đó là do những cục máu đông chưa đủ thời gian tan ra đã bị đẩy ra ngoài. Khi ấy bạn thấy bụng chướng và có những cơn đau bụng dưới rất rõ.

Vì sao con gái lại bị đau bụng khi có kinh?

Muốn tống máu ra ngoài thì cơ tử cung phải co lại. Lúc này chất prostaglandin xuất hiện và gây ra đau bụng kinh. Mỗi lần cơ tử cung co thì prostaglandin lại tiết ra thêm một chút.

Vậy tại sao có người đau nhiều, người đau ít?

Prostaglandin tiết ra thì phải có kẻ tiếp nhận. Những kẻ tiếp nhận ấy được gọi là chất cảm thụ đặc hiệu (receptor). Mức độ hoạt động của những chất cảm thụ đặc hiệu ở mỗi người khác nhau. Có người chúng rất khoái chí thì cái đau dữ dội. Ở người khác chất tiếp nhận hững hờ thì chỉ đau nhâm nhẩm mà thôi.

Thế thì tại sao ở cùng một người, có tháng đau nhiều lại có tháng đau ít?

Kinh nguyệt chịu ảnh hưởng của yếu tố tâm lý. Nếu bạn đang căng thẳng trong kỳ thi, trong mối quan hệ gia đình, bè bạn thì cũng là yếu tố thuận lợi để chất cảm thụ đặc hiệu nhạy hơn với prostaglandin và làm bạn đau hơn.

Có người nói cứ lấy chồng thì hết đau bụng kinh là sao?

Điều này cũng... hơi hơi đúng trong một số trường hợp. Chúng ta biết đứng gác cửa âm đạo có màng trinh. Gọi là "màng" nhưng nó không bít kín như các bạn lầm tưởng. Mỗi màng có từ 3-6 lỗ nhỏ cho máu kinh đi ra. Nếu bạn nào ra đời mà màng trinh chỉ có 1-2 lỗ bé tí thì khi có kinh cơ tử cung phải co thật mạnh mới đủ áp suất mà đẩy máu kinh ra ngoài. Co mạnh thì prostaglandin tiết ra nhiều và đau nhiều hơn. Khi bạn lập gia đình, quan hệ vợ chồng sẽ "khai thông" làm cho đường ra không bị bít nữa thì bạn hết đau thật.

Có người thấy kinh lần đầu đau bụng vật vã phải vào viện?

Có nhưng rất hiếm. Đó là những người có màng trinh bít kín, không có lỗ nào. Tử cung co nhưng máu không thoát ra ngoài. Khối máu kinh chừng 80-120 ml bị ứ lại gây đau kinh khủng như bà bầu đau đẻ và chỉ cần bác sĩ dùng đầu dao mổ rạch một đường nhỏ, máu có đường thoát là hết đau.

Lại có người sau khi lấy chồng, có con rồi mới bị đau bụng kinh và đau dữ lắm, là sao?

Trường hợp này phải gặp bác sĩ phụ khoa mới xác định rõ được. Có thể người này bị một bệnh gọi là "lạc nội mạc tử cung". Những mảnh nội mạc như đã nói ở trên không theo máu kinh ra ngoài mà lại bị đẩy ngược lên buồng trứng, qua loa vòi rơi vào ổ bụng, có mảnh gắn vào bàng quang...

Khi nội mạc biến đổi trong chu kỳ kinh thì những mảnh đi lạc này cũng biến đổi như thế. Khi nội mạc chảy máu thì chúng cũng chảy máu nhưng máu không có đường thoát nên ứ lại gây đau. Khi hết kinh những chỗ đi lạc trở thành mô sẹo và chu kỳ sau lại thế. Những người bị lạc nội mạc tử cung mỗi khi có kinh là một cực hình. Họ phải gặp bác sĩ phụ khoa, các bác sĩ dùng laser đốt hết những mảnh lạc đó thì mới đỡ đau được.

Tại sao có người đau bụng kinh kèm theo tiêu chảy?

Chúng ta biết cơ trơn tử cung được điều hành bởi hệ thần kinh tự động. Khi cơ trơn tử cung được phát động "co", ruột là "láng giềng gần" chịu luôn tác dụng cũng co bóp nhiều hơn nên bạn bị tiêu chảy chừng 3-4 lần trong ngày. Hết kinh lại hết tiêu chảy. Bạn nào hay lo lắng ưu phiền thường bị tình trạng này.

Tại sao có người lại đau đầu trong ngày hành kinh?

Prostaglandin là một chất nội tiết. Khi tiết ra nó chạy luôn vào máu và theo dòng máu đến toàn thân, lên đầu gây đau đầu, đến lưng gây đau lưng. Có bạn than đau toàn thân và trở nên khó tính khó nết vô cùng.

Có mấy loại đau bụng kinh?

Thường đau bụng kinh chia làm 2 loại: Đau bụng kinh nguyên phát gặp ở các bạn mới dậy thì. Đau bụng kinh thứ phát: sau 3 năm đau bụng mà không hết. Thứ phát có thể gặp nếu bạn bị viêm nhiễm âm ỷ ở tử cung do vệ sinh kinh nguyệt không đúng hoặc các chị có gia đình vệ sinh sau giao hợp không tốt hay bị nhiễm những bệnh lây qua đường tình dục.

Vậy khi bị đau bụng kinh có nên uống thuốc giảm đau?

Nên. Chúng ta tìm ra thủ phạm gây đau thì dùng thuốc mà "đánh" nó. Có bạn hỏi: uống vậy có sao không? Bạn có thể yên tâm, thuốc vào cơ thể, làm xong nhiệm vụ "đánh" prostaglandin thì qua gan, được gan liên hợp với một chất khác rồi thải ra ngoài bằng đường phân và nước tiểu.

Có cách nào như ăn kiêng mà đỡ đau không?

Có, nghiên cứu của các nhà dinh dưỡng cho thấy: bạn nào bị đau bụng kinh thì trước khi có kinh 7-10 ngày, bạn giảm ăn chất đạm, đường, chất béo, tăng rau xanh sẽ bớt đau. Tại sao vậy? Bởi nguyên liệu để tổng hợp prostaglandin ít đi thì chúng làm sao mà bài tiết nhiều được.

Nghe nói Omega 3 cũng tốt?

Omega 3 quả là có làm dịu, làm đỡ đau nếu trước khi có kinh 7 ngày bạn uống ngày 2 viên. Tuy nhiên nó làm giảm cảm giác chướng bụng thì đúng chứ đau dữ dội thì không thể chặn được.

Lại có người khuyên uống vitamin B6?

Theo các nhà khoa học Anh, nếu bạn uống mỗi ngày 100 mg vitamin B6 trước khi có kinh một tuần thì cái đau sẽ bớt dữ dội hơn.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng kinh nguyệt không đều

- Áp lực: Áp lực trong mọi hoạt động của công việc cũng như đời sống khiến chức năng của tuyến yên bị ức chế, xảy ra hiện tượng trứng rụng và chất tiết dịch không đều. Từ đó dẫn đến rối loạn kinh nguyệt.

- Ăn thực phẩm lạnh trong ngày có kinh nguyệt: Ăn đồ lạnh trong những ngày hành kinh dễ gây tắc nghẽn mạch máu trong khoang chậu, làm rối loạn buồng trứng dẫn đến lượng máu kinh ít hoặc bị mất kinh.

- Sóng điện từ: Cuộc sống hiện đại luôn gắn liền với điện thoại, máy tính, đầu kĩ thuật số và rất nhiều những sản phẩm điện tử khác. Nhưng những thiết bị điện tử và điện gia dụng này trong quá trình sử dụng, chúng sẽ phát ra tần sóng điện từ không giống nhau, ảnh hưởng đến sự tiết dịch và sinh sản.

- Bị táo bón: Nếu bị mắc bệnh táo bón, trực tràng sẽ bị giãn to và di chuyển về phía trước của cổ tử cung. Nếu bị táo bón mãn tính, cổ tử cung sẽ thường xuyên ở vị trí sau, dẫn đến kinh nguyệt không đều và đau lưng.

- Lạm dụng thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh nếu uống ít sẽ có hiệu quả. Ngược lại, nếu tăng liều lượng, quá lạm dụng thuốc kháng sinh sẽ làm cho kinh nguyệt không đều, không rụng trứng và bị mất kinh.

Triệu chứng của kinh nguyệt không đều

- Biểu hiện bên ngoài:

Da xuất hiện vết nám: Rất nhiều chị em đều đã trải qua thời kì này, trên da mặt đột nhiên xuất hiện rất nhiều nốt vàng, vết nám thực tế đây không chỉ đơn giản là vấn đề về da, các vết nám là do khi nội tiết không ổn định lại tiếp tục chịu tác động của các yếu tố bên ngoài, kích thích dẫn đến bệnh.

Hay nổi nóng, dễ thay đổi cảm xúc: Phụ nữ mãn kinh thường hay xuất hiện triệu chứng như dễ nổi cáu, tính khí thay đổi thất thường, ra mồ hôi, tâm trạng tồi tệ, đây có thể là do chức năng nội tiết nữ suy giảm dẫn đến kinh nguyệt bị rối loạn.

Béo phì: Các chuyên gia cho biết, béo phì và rối loạn nội tiết có thể liên quan đến nhau, các loại thực phẩm nóng, có hàm lượng chất béo cao, không chú ý đến thói quen ăn uống như chế độ ăn uống cân bằng cũng ảnh hưởng đến nội tiết.

- Biểu hiện qua nội tiết, bệnh phụ khoa:

Nội tiết nữ rối loạn: Đau vú, tăng sản tuyến vú nguyên nhân chủ yếu là do nột tiết nữ bị rối loạn. Tác dụng quan trọng của vú là thông qua việc tiết nội tiết nữ estrogen để thúc đẩy sự phát triển, do đó mất cân bằng hoặc rối loạn nội tiết rất dễ dẫn đến tăng sản tuyến vú và ung thư vú.

Bệnh phụ khoa: bệnh về nội tiết phụ khoa rất phổ biến, nội mạc tử cung có vị trí khác lạ, lượng kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều là bệnh về nội tiết phụ khoa, đồng thời một vài bệnh lý về vú cũng có liên quan tới nội tiết rối loạn.

 Sự nguy hại của kinh nguyệt không đều

- Nguy cơ dẫn đến vô sinh: kinh nguyệt không đều không thể dẫn đến vô sinh, nhưng kinh nguyệt không đều thường do nguyên nhân mắc bệnh phụ khoa gây ra, những bệnh này nếu không chữa trị kịp thời, có thể dẫn đến vô sinh. Kinh nguyệt không đều rất có khả năng là dấu hiệu của vô sinh.

- Đau đầu: đau đầu là bệnh thường gặp, tỷ lệ đau đầu ở nữ giới cao hơn nam giới, đau đầu có liên quan đến sinh lý và có liên quan đến kinh nguyệt, chiếm 20% tỷ lệ đau đầu ở nữ giới.

- Gây thiếu máu. Nguy hại của kinh nguyệt không đều là ra máu nhiều, chảy máu kéo dài, chảy máu giữa chu kỳ kinh nguyệt hoặc ra máu không theo chu kỳ, dẫn đến thiếu máu, xuất hiện đau đầu, mệt mỏi, nhịp tim loạn, thở gấp… trường hợp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến tính mạng.

-  Nguy cơ gây bệnh ác tính:  phụ nữ  bị bệnh u xơ tử cung,  u nang buồng trứng nếu không nếu không chữa trị kịp thời có thể dẫn đến các bệnh ác tính khác. 5. Rối loạn nội tiết tố. Ở những độ tuổi khác nhau chức năng nội tiết tố cũng dần thay đổi, đặc biệt là phụ nữ ở tuổi tiền mãn kinh.

Cách điều hoàkinh nguyệt

- Đầu tiên các bác sĩ sẽ kiểm tra để xác định nguyên  nhân bệnh:

Soi âm đạoKiểm tra các bệnh viêm cổ tử cung mãn tính, viêm loét cổ tử cung… để có thể xác định sớm tính chất cà diễn biến của các bệnh về cổ tử cung

Soi ổ bụng：kiểm tra tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng, tìm ra nguyên nhân gây vô sinh như: tắc ống dẫn trứng, lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng ( tích nước) hoặc u xơ tử cung…

Soi buồng tử cung：phân biệt với hiện tượng xuất huyết bất thường. Những người mắc bệnh polyp trong buồng tử cung, u xơ dưới niêm mạc tử cung, ung thư ống cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung đều có thể gây xuất huyết bất thường, quyết định xem có thể lấy u xơ dưới niêm mạc tử cung hay polyp nội mạc tử cung qua đường cổ tử cung hay không, chẩn đoán sớm các chứng ung thư nội mạc tử cung…

Siêu âmkiểm tra những bất thường trong kết cấu tử cung, tử cung chảy máu bất thường, u nang và u xơ buồng trứng, u xơ tử cung

- Sau khi xác định được nguyên nhân và tình trạng bệnh các bác sĩ sẽ có một phác đồ điều trị cụ thể cho bệnh nhân, đảm bảo điều trị dứt điểm, chữa trị tận gốc các bệnh gây nên kinh nguyệt không đều, hồi phục sức khỏe cho bạn nữ.

Sử dụng dược phẩm Bạch Đới linh

Thành phần:

 Kim anh tử, Xuyên khung, A giao, Bạch thược, Đẳng sâm, Đương qui, Khiến thực, Hương phụ, Ngải cứu, Ích mẫu.

Công dụng:

Phòng và hỗ trợ điều trị các bệnh phụ khoa:

Khí hư bạch đới (huyết trắng) do nấm âm đạo (carbina – albicants) hoặc do tạp khuẩn

Khí hư hoàng đới (huyết vàng) có mùi hôi, ngứa ngáy khó chịu do: viêm nhiễm đường sinh dục, nhi64m ký sinh trùng roi (Trichomonas), viêm nội mạc tử cung

Phụ nữ kinh nguyệt không đều, đau bụng  kinh.

Liều dùng: Ngày uống 2 lần. Uống 2 - 3 viên/ lần

Những chú ý trong cuộc sống hàng ngày

- Trước kì kinh, không nên ăn đồ cay, đồ xào, rán nhiều. Đối với người có thể chất yếu, nên tăng cường bổ sung chất dinh dưỡng cho cơ thể, ăn nhiều loại thịt gia cầm, uống sữa. Không nên thức khuya.

-Trước sau kì kinh, màu kinh nguyệt thường nhạt, khí hư ra dạng trong, hơi đau lưng, có người gặp hiện tượng đau đầu, ù tai thì khả năng do yếu thận. Chị em nên có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế quan hệ vợ chồng.

-Sau khi dứt kinh, màu kinh nhạt, mỏng, thường tâm lý lo lắng, sắc mặt nhợt nhạt, nên tăng cường dinh dưỡng, ăn nhiều thịt nạc, đậu đỏ, lạc.

Giữ ấm bụng để bụng không bị nhiễm lạnh. Trong kì kinh nguyệt, phải đảm bảo giữ ấm cho bụng dưới, không tắm nước lạnh, không ăn thức ăn có tính hàn. Nếu tình trạng đau bụng kéo dài, nên xoa dầu gió gừng để làm bụng ấm lên, có tác dụng nhất định hạn chế cơn đau.

-Duy trì tâm trạng thoải mái. Các bạn nữ nên học cách điều chỉnh tâm lý, tìm cách giải tỏa tâm lý khi gặp chuyện không vui, không nên để cảm xúc chi phối quá nhiều, ảnh hưởng đến sức khỏe bản thân.